FUNDUSZ SPRAWIEDLIWOŚCI. BĘDĄ KARY ZA NADUŻYCIA

W ostatnim tygodniu w Rzeczpospolitej ukazał się artykuł Łukasza Breguły, dotyczący odpowiedzialności karnej beneficjentów Funduszu Sprawiedliwości.

Według pierwotnych założeń Fundusz Sprawiedliwości miał wspierać pokrzywdzonych, świadków przestępstw oraz osoby zwalniane z zakładów karnych. Ideą stojącą u jego podstaw było to, aby z pieniędzy pochodzących od sprawców przestępstw wspomagać pokrzywdzonych, a z pieniędzy pochodzących z pracy osób osadzonych finansować ich późniejszą readaptację.

Z raportu Najwyższej Izby Kontroli z 2021 r. wynika jednak, że Ministerstwo Sprawiedliwości praktycznie dowolnie dysponowało znaczącymi kwotami środków publicznych. 

Niedawne doniesienia o kontrowersjach związanych z przyznawaniem dofinansowań, które pojawiły się po ujawnieniu przez Ministerstwo Sprawiedliwości listy beneficjentów Funduszu Sprawiedliwości sprawiają, że obecnie kluczowym  zagadnieniem staje się kwestia odpowiedzialności karnej za nieprawidłowości przy pozyskiwaniu oraz wydatkowaniu środków z tego Funduszu.

Już w styczniu 2024 r. Prokurator Generalny Adam Bodnar zapowiedział powołanie zespołu śledczego w Prokuraturze Krajowej do zbadania czy środki z Funduszu wydawane był zgodne z prawem. 

Czy wobec tego wszyscy beneficjenci powinni się obawiać?  

W praktyce uchybienia przy przyznaniu dotacji najczęściej skutkują odpowiedzialnością za tzw. wyłudzenie dotacji na podstawie przepisu art. 297 § 1 k.k. Wielokrotnie oskarżonym o wyłudzenie dotacji stawiany jest dodatkowo zarzut oszustwa z art. 286 § 1 k.k. Działanie beneficjentów może być także potencjalnie rozważane w kontekście znamion czynu zabronionego z art. 82 § 1 k.k.s.

W artykule stawiana jest jednak teza, że stwierdzone nieprawidłowości nie mogą skutkować odpowiedzialnością zbiorową. Dla przypisania przestępstw konkretnym beneficjentom konieczne jest każdorazowe określenie czy doszło do wypełnienia znamion czynów zabronionych. Praktyka pokazuje, że nierzadko wyłącznie niuanse decydują o tym czy konkretna osoba może być uznaną za tę, która dopuściła się czynu zabronionego. Samo naruszenie zasad ustawy o finansach publicznych sugerowane przez NIK, nie przekłada się automatycznie na odpowiedzialność karną konkretnych podmiotów otrzymujących dotację.

Zachęcamy do zapoznania się z całym artykułem.