Przestępstwa funkcjonariuszy publicznych

Jako funkcjonariusz publiczny jesteś ciągle narażony na próby nielegalnego wpływu na Twoją bezstronność. W ramach swoich kompetencji, odpowiadasz za utrzymanie porządku publicznego, ochronę obywateli, zapewnienie prawidłowego funkcjonowania instytucji oraz przestrzeganie i egzekwowanie prawa. Z tego względu Twoje działania powinny być prowadzone zgodnie z prawem, etyką oraz z zasadą służby społeczeństwu. Jeżeli naruszysz prawo musisz liczyć się z surową odpowiedzialnością karną.  

Kim jest funkcjonariusz publiczny? 

Funkcjonariusze publiczni to osoby zatrudnione lub powołane do pełnienia określonych funkcji w instytucjach państwowych lub samorządowych. W kodeksie karnym w art. 115 § 13 k.k. zdefiniowano wyrażenie "funkcjonariusz publiczny". Podana definicja, to wyliczenie, które ma charakter zamknięty, tzn. że tylko wskazane poniżej osoby mogą być uznane za funkcjonariusza publicznego, a są nim: 

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, poseł, senator, radny, poseł do Parlamentu Europejskiego, 
2. sędzia, ławnik, prokurator, funkcjonariusze Urzędów Skarbowych i Krajowej Administracji Skarbowej, notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca, osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy, dyrektor szkoły, 
3. szeroko rozumiani urzędnicy będący pracownikami np. poszczególnych Ministerstw, Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, jednostek Państwowej Straży Pożarnej, jednostki Policji, Sejmu, Senatu, Urzędu Miasta, Najwyższej Izby Kontroli, Państwowej Inspekcja Pracy, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Narodowego Funduszu Zdrowia, 
4. funkcjonariusze Policji, Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, żołnierze.

Przestępstwa funkcjonariuszy publicznych – rodzaje

Przestępstwa funkcjonariuszy publicznych są regulowane przez Kodeks Karny oraz przez przepisy innych ustaw. Poniżej przedstawiamy niektóre z głównych rodzajów przestępstw popełnianych przez funkcjonariuszy publicznych: 

1. przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków – art. 231 k.k.: Przestępstwo to obejmuje sytuacje, gdy funkcjonariusz publiczny przekracza swoje kompetencje lub nadużywa swojej pozycji działając przy tym na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, a także gdy działa w tym zakresie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej lub wyrządza szkodę innej osobie. Nadużycie uprawnień przez funkcjonariusza publicznego może mieć związek z działaniami urzędowymi, wykorzystaniem informacji poufnych lub naruszeniem określonych procedur, 
2. łapówkarstwo – art. 228 k.k.: To przestępstwo polegające na przyjęciu przez funkcjonariusza publicznego korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy w związku z pełnieniem funkcji publicznej, np. w zamian za wykonanie lub zaniechanie określonych czynności służbowych. Przykładem może być przyjęcie łapówki w zamian za wydanie korzystnej decyzji administracyjnej,
3. poświadczenie nieprawdy w dokumencie – art. 271 k.k.: Funkcjonariusz publiczny może popełnić przestępstwo, poświadczając nieprawdę w dokumencie np. w celu uzyskania korzyści osobistej lub wprowadzenia w błąd organów lub osób trzecich, 
4. bezprawne ujawnienie informacji służbowej – art. 266 k.k.: Funkcjonariusz publiczny nie może ujawniać informacji służbowych, do których miał dostęp w związku z pełnieniem swoich obowiązków służbowych. Wprowadzenie tego przepisu ma na celu ochronę poufności i tajemnicy informacji, do których funkcjonariusz publiczny ma dostęp w ramach wykonywania swoich obowiązków.