Prawo karne skarbowe
Oszustwo podatkowe
Nie każdy błąd w deklaracji podatkowej jest traktowany jak próba oszustwa podatkowego. Jeżeli jednak organy podatkowe uznają, że celowo wprowadziłeś je w błąd licząc na zapłatę mniejszego podatku, to powinieneś spodziewać się ich karnoprawnej reakcji.
Czym jest oszustwo podatkowe?
Zgodnie z treścią art. 56 k.k.s. oszustwo podatkowe to przestępstwo karnoskarbowe polegające na wprowadzenie w błąd organów, zwłaszcza organów skarbowych podczas składania deklaracji lub oświadczenia. Czynem zabronionym jest zarówno podanie nieprawdy, zatajenie prawdy jak i niedopełnienie obowiązku poinformowania o zmianie uprzednio podanych danych. Aby takie zachowanie zostało uznane za czyn zabroniony sprawca nie musi uzyskać korzyści majątkowej – wystarczy, że podatek narazi na uszczuplenie.
[Oszustwo podatkowe] - Art. 56 k.k.s. - Kodeks karny skarbowy
"§ 1. Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
§ 4. Karze określonej w § 3 podlega także ten podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia lub wbrew obowiązkowi nie składa ich za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub składa je niezgodnie z wzorem dokumentu elektronicznego."
Oszustwo podatkowe – przestępstwo czy wykroczenie?
Oszustwo podatkowe (art. 56 k.k.s.) może zostać uznane przez organy ścigania zarówno jako przestępstwo skarbowe, jak i wykroczenie skarbowe. Decydującym kryterium jest kwota podatku, którą swoim zachowaniem narażasz na uszczuplenie. Jeżeli nie przekroczysz ustawowego progu organy uznają, że popełniłeś tylko wykroczenie. Wspomniany próg uzależniony jest od miesięcznego minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto i odpowiada jego pięciokrotności.
Jaka jest różnica między oszustwem podatkowym a optymalizacją podatkową?
Oszustwo podatkowe cechuje działanie oszukańcze - polega ono na wprowadzanie organu w błąd. Optymalizacja podatkowa jest natomiast działaniem legalnym polegającym na wykorzystywaniu dostępnych narzędzi podatkowych celem obniżenia wysokości płaconych podatków poprzez np. wybór odpowiedniej formy prowadzenia działalności, korzystanie z ulg podatkowych czy zwiększanie kosztów prowadzenia działalności. Niestety, w praktyce granica pomiędzy sprytną optymalizacją a niedozwoloną optymalizacją podatkową, czyli karanym oszustwem jest bardzo cienka.
Kto może być sprawcą oszustwa podatkowego?
Co do zasady oszustwa podatkowe mogą zostać popełnione tylko przez podatnika, a więc osobę fizyczną, prawną lub jednostka organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która na mocy ustaw podatkowych podlega obowiązkowi podatkowemu. Wiele osób zapomina jednak, że kodeks prawa karnego skarbowego umożliwia przypisanie odpowiedzialności osobom zajmującym się sprawami gospodarczymi a w szczególności finansowymi podatnika. Na tej podstawie sprawcą oszustwa podatkowego może być nawet główny księgowy zatrudniony w spółce.
Przedawnienie oszustwa podatkowego
Z naszego doświadczenia wynika, że managerowie zamiast podjąć merytoryczną walkę z organami skarbowymi często liczą, że zarzucane im czyny się przedawnią. Taka taktyka ma jednak sporo minusów. Po pierwsze oszustwo podatkowe zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe przedawni się najwcześniej wraz z przedawnieniem uszczuplonego zobowiązania. Organy ścigania jednak o tym wiedzą, dlatego powszechną praktyką jest wszczynanie przez nich postępowań karnoskarbowych tuż przed upływem okresu przedawnienia. W ten sposób zyskują kolejne 10 lat okresu przedawnienia. Z taką praktyką można jednak walczyć.
Oszustwo podatkowe na mniejszą kwotę przedawni się z upływem roku, ale wszczęcie postępowania karnego da organom ścigania dodatkowe 2 lata. Nie możesz też zapominać, że w latach 2020-2023 obowiązywały specjalne przepisy uchwalone w związku ze zwalczaniem pandemii koronawirusa i w tym okresie bieg przedawnienia pozostawał zawieszony.
Co grozi za oszustwo podatkowe?
Kara za oszustwo podatkowe uzależniona jest od kwoty uszczuplonego podatku. Jeżeli zmieścisz się w limicie wykroczenia, skończy się na grzywnie. Jeżeli jednak popełnisz przestępstwo skarbowe musisz liczyć się z surową karą grzywny, karą pozbawienia wolności a nawet obiema tymi karami łącznie.
WWW.LEGAL500.COM
LEGAL500 - 2022
Jak przebiega współpraca z Kancelarią Chmielnika Adwokaci w sprawach karnych dotyczących oszustw podatkowych?
W sprawach dotyczących oszustw podatkowych zapewniamy naszym Klientom pełne i indywidualnie dopasowane wsparcie. Każdą współpracę rozpoczynamy od wnikliwej analizy sytuacji prawnej, oceny ryzyk oraz opracowania skutecznej strategii działania. Oferujemy pomoc prawną w zakresie postępowań dotyczących oszustw podatkowych zarówno na etapie postępowań postępowań przygotowawczych, sądowych oraz przed organami skarbowymi. Nasi doświadczeni adwokaci reprezentują Klientów przed organami ścigania oraz sądami, przygotowują wszelkie niezbędne pisma procesowe oraz zapewniają doradztwo na każdym etapie sprawy.
Działamy tak, aby zminimalizować ryzyka prawne i finansowe, chroniąc Twoje interesy. Wykazujemy się pełnym zaangażowaniem i profesjonalizmem dzięki wieloletniemu doświadczeniu w sprawach karnych skarbowych. Dzięki temu nasi Klienci Klienci mogą liczyć na skuteczną i kompleksową ochronę swoich praw.
Dlaczego warto współpracować z Kancelarią Chmielniak Adwokaci w sprawach karnych o oszustwo podatkowe?
Kancelaria Chmielniak Adwokaci to zespół specjalistów z zakresu prawa karnoskarbowego wspieranego przez ekspertów podatkowych. Posiadamy bogate doświadczenie w prowadzeniu spraw o oszustwa podatkowe, w tym tych najbardziej skomplikowanych – karuzele VAT. Możemy pomóc Ci już na etapie kiedy otrzymasz wezwanie na przesłuchanie w charakterze świadka. Omówimy z Tobą plan działania, przygotujemy Cię do złożenia zeznań, a jeżeli zostaną Ci przedstawione zarzuty zostaniemy z Tobą przez całe postępowanie.
Q&A - najczęściej zadawane pytania!
1. Jakie są najczęstsze formy oszustw podatkowych?
Najczęściej spotykane oszustwa podatkowe polegają na celowym zniekształcaniu danych w dokumentacji księgowej lub deklaracjach podatkowych, w celu zaniżenia rzeczywistych zobowiązań wobec fiskusa. Do typowych form tego rodzaju przestępstw należą m.in. wystawianie tzw. „pustych faktur” oraz uczestnictwo w tzw. karuzelach VAT. Mechanizm „pustych faktur” polega na dokumentowaniu fikcyjnych transakcji handlowych, które w rzeczywistości nie miały miejsca. Ich celem jest uzyskanie nienależnego zwrotu podatku VAT bądź zawyżenie kosztów uzyskania przychodu, co skutkuje zaniżeniem podstawy opodatkowania.
Szczególnie złożoną formą tego procederu są karuzele podatkowe, w ramach których tworzona jest sieć powiązanych podmiotów – często działających w różnych jurysdykcjach – mających na celu pozorowanie obrotu towarami i wyłudzanie zwrotu podatku od towarów i usług. Inne powszechne formy nadużyć to m.in. ukrywanie części osiąganych przychodów, zawyżanie kosztów uzyskania przychodu, a także nieuprawnione stosowanie ulg i odliczeń podatkowych.
2. Co oznacza uszczuplenie podatku w kontekście oszustwa podatkowego?
W kontekście oszustwa podatkowego termin „uszczuplenie podatku” odnosi się do sytuacji, w której dochodzi do zmniejszenia należnej państwu kwoty podatku w wyniku nieprawidłowego lub nierzetelnego rozliczenia podatkowego. W praktyce oznacza to różnicę pomiędzy kwotą, którą podatnik powinien był odprowadzić do budżetu, a kwotą faktycznie zadeklarowaną lub zapłaconą. Pojęcie to ma zasadnicze znaczenie w prawie karnym skarbowym, które posługuje się nim nie tylko w odniesieniu do rzeczywiście powstałej szkody, lecz także w przypadku, gdy występuje samo zagrożenie powstania uszczuplenia. Oznacza to, że dla bytu przestępstwa nie jest konieczne, by państwo faktycznie poniosło stratę finansową, wystarczy, że działanie podatnika stwarza realne niebezpieczeństwo obniżenia należnych wpływów podatkowych.
3. Jakie są najskuteczniejsze strategie obrony przed zarzutami o oszustwo podatkowe?
Oszustwo podatkowe może zostać popełnione wyłącznie umyślnie. Oznacza to, że sprawca musi mieć zamiar wprowadzenia organu podatkowego w błąd w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub uniknięcia należnego zobowiązania. Z tego względu skuteczna linia obrony koncentruje się na wykazaniu braku zamiaru oszukańczego po stronie sprawcy, czyli udowodnieniu, że działał on w dobrej wierze, a ewentualne nieprawidłowości w rozliczeniach wynikały z błędu, a nie ze świadomego działania.
Kluczowe znaczenie ma w takich przypadkach rzetelne zgromadzenie pełnej dokumentacji księgowej oraz przedstawienie dowodów potwierdzających staranność podatnika, w tym np. dokonanych korekt deklaracji, konsultacji z doradcą podatkowym czy korespondencji z organami skarbowymi. Praktyka pokazuje, że adwokat będący jednocześnie ekspertem podatkowym może skuteczniej zadbać o interesy klienta i wykorzystać zawiłości przepisów w jego obronie.
