Niedozwolona optymalizacja podatkowa

Każdy przedsiębiorca dąży do tego aby płacić jak najniższe podatki. Nawet jeżeli podejmowane przez Ciebie kroki w tym celu są na pozór legalne, to nie możesz czuć się w pełni bezpiecznie. Organy podatkowe mogą uznać Twoje działania za sztuczne, nacechowane wyłącznie chęcią uniknięcia opodatkowania. Ryzyko rośnie tym bardziej, jeżeli posiadasz powiązania z podmiotami zarejestrowanymi w rajach podatkowych.  

Co to jest optymalizacja podatkowa? 

Optymalizacja podatkowa to podejmowane przez podatnika działania w granicach prawa, mające na celu wyeliminowanie konieczności zapłaty podatku lub ograniczenie ich wysokości. Optymalizacja podatkowa może dotyczyć niemal każdej daniny publicznej, ale w praktyce najczęściej dotyka podatków dochodowych (PIT, CIT) oraz podatku VAT. Przykładem legalnych działań podejmowanych w ramach optymalizacji podatkowej jest:

• korzystanie ze zwolnień i ulg podatkowych,
• stosowanie odliczeń podatkowych,
• wybór korzystnej formy prowadzenia działalności gospodarczej, w tym budowanie grup kapitałowych,
• wybór korzystniejszej formy opodatkowania prowadzonej działalności gospodarczej,
• wybór miejsca prowadzenia działalności np. specjalnej strefy ekonomicznej.

Czy optymalizacja podatkowa jest legalna? 

Podstawowym założeniem optymalizacji podatkowej jest podejmowanie legalnych, rzeczywistych działań zmierzających do ograniczenia wysokości podatków. Optymalizacja podatkowa spełniająca powyższe założenia jest zatem w pełni legalna. Niestety, część przedsiębiorców dążąc do uniknięcia podatków posuwa się tylko do pozorowania takich legalnych czynności np. rejestrując działalność gospodarczą w raju podatkowym a nadal prowadząc ją faktycznie wyłącznie w Polsce. Takie działania są już nielegalne.  

Czym jest agresywna optymalizacja podatkowa?

Agresywna optymalizacja podatkowa jest rodzajem niedozwolonej optymalizacji podatkowej. Polega właśnie na podejmowaniu czynności sztucznych, których jedynym lub głównym celem było osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej. Agresywna optymalizacja podatkowa jest zatem niczym innym jak nielegalnym unikaniem opodatkowania. Z naszego doświadczenia wynika, że tak osiągnięta korzyść majątkowa często wyprowadzana jest poprzez podmioty zarejestrowane w tzw. rajach podatkowych.  

Jak fiskus zwalcza agresywną optymalizację podatkową? 

Przepisy ordynacji podatkowej pozwalają polskim organom skarbowym na zakwestionowanie sztucznych czynności podejmowanych przez podatników mających na celu uniknięcie opodatkowania. W takim przypadku organy podatkowe mogą uznać daną czynność za wywołujące skutki podatkowe czynności określone na podstawie takiego stanu rzeczy, jaki mógłby zaistnieć, gdyby dokonano czynności odpowiedniej. Organy określają taką czynność poprzez uwzględnienie zgodnego zamiaru stron i celu czynności, nie poprzestając na analizie dosłownego brzmienia oświadczeń woli złożonych przez strony czynności.

Co grozi za niedozwoloną optymalizację podatkową? 

Niedozwolona optymalizacja podatkowa wywołuje przede wszystkim skutki na gruncie fiskalnym. Podmiot stosujący agresywną optymalizację zostanie przede wszystkim zobowiązany do zapłaty niesłusznie zaniżonego podatku.  
Optymalizacja podatkowa nie jest natomiast sama w sobie przestępstwem – zarówno kodeks karny, jak i kodeks karny skarbowy nie przewiduje takie czynu zabronionego. Nie oznacza to jednak, że osoba stosująca agresywną optymalizację podatkową uniknie kary. Choć ostateczna kwalifikacja prawna będzie zależeć dokładnie od rodzaju podejmowanych czynności, to wdrażając agresywną optymalizację podatkową przedsiębiorca naraża się na odpowiedzialność karno-skarbową za co najmniej kilka przestępstw skarbowych: 

• oszustwo podatkowe (art. 56 KKS)
• prowadzenie nierzetelnych ksiąg (art. 61 KKS)
• niewystawianie faktur (art. 62 KKS)
• wyłudzenie zwrotu podatku (art. 76 KKS).