Cyberprzestępstwa

Cyberprzestępczość to szybko rozwijająca się forma przestępczości, która stanowi poważne zagrożenie dla prywatności oraz bezpieczeństwa każdego z nas. Często ofiary przez dłuższy czas nie zdają sobie nawet sprawy, że padły ofiarą przestępców, którzy pozyskali wrażliwe dane lub zainfekowali ich urządzenia. Skutki są odczuwalne zarówno przez jednostki, jak i firmy, które w wyniku incydentów cyberprzestępczych ponoszą nie tylko koszty finansowe, ale również tracą zaufanie swoich klientów. Dlatego ważne jest, aby być świadomym tych zagrożeń oraz wiedzieć, co zrobić w sytuacji, gdy zostaniemy ofiarami cyberprzestępców. 

Czym jest cyberprzestępstwo?

Nie istnieje jedna ogólna definicja cyberprzestępczości, ponieważ określenie to odnosi się do różnorodnych przestępstw popełnianych przy wykorzystaniu technologii komputerowej i internetowej. Cyberprzestępczość może przybierać formę zorganizowanych działań przestępczych, ale także wynikać z działań uważanych za potencjalnie nieszkodliwe, takich jak: próba włamania się na dane konto w mediach społecznościowych lub rozpowszechnianie prywatnych treści. Również menedżerowie mogą być narażeni na odpowiedzialność karną w przypadku usunięcia określonych danych z serwerów lub służbowych nośników danych, a także wtedy, gdy nie zabezpieczyli należycie danych przed wyciekiem. W polskim prawie nie istnieje dedykowana ustawa o cyberprzestępczości, przepisy są bardzo ogólne, co sprawia, że ich interpretacja i egzekwowanie wielokrotnie bywa trudne.  

Jakie są rodzaje cyberprzestępczości? 

Zjawisko cyberprzestępczości ciągle rośnie, a sprawcy stosują coraz to bardziej zaawansowane metody i techniki w przestrzeni cyfrowej.  Dotyczy to ataków hakerskich, zorganizowanych oszustw internetowych oraz mniej skomplikowanych incydentów, takich jak: włamania do skrzynek pocztowych oraz na konta w mediach społecznościowych. Do najpopularniejszych rodzajów cyberprzestępstw należą przede wszystkim: 

1. Oszustwa phishingowe – polegają na podszywaniu się pod zaufane podmioty,  
   w szczególności instytucje bankowe lub znane podmioty gospodarcze, w celu wyłudzenia informacji, takich jak: wrażliwe dane i hasła dostępowe, 
2. Kradzieże tożsamości – polegają na kradzieży danych osobowych, a następnie  
   ich wykorzystaniu, przede wszystkim celem uzyskania określonych korzyści finansowych, 
3. malware – polegające na ingerowaniu w systemy komputerowe za pośrednictwem złośliwego oprogramowania ukrytego w plikach, takiego jak: wirusy komputerowe, trojany,
4. cyberstalking – forma stalkingu, polegająca na śledzeniu i zastraszaniu w przestrzeni internetowej, 
5. ransomware – polegające na zablokowaniu dostępu do danych, po czym przestępcy żądają określonej sumy pieniędzy w zamian za przywrócenie dostępu. Najczęściej ich celem są osoby zajmujące wysokie stanowiska lub posiadające dostęp do istotnych danych, 
6. dystrybucja nielegalnych treści – polegająca na rozpowszechnianiu plików zawierających nielegalne treści, takie jak: pornografia dziecięca, a także nielegalne kopiowanie i rozpowszechnianie treści objętych prawami autorskimi, 
7. hakowanie – polegające na wykorzystaniu luk w systemach komputerowych w celu kradzieży danych, 
8. naruszenie integralności danych – polegające na niepożądanej ingerencji w dane, która może objawiać się różnymi działaniami, takimi jak niszczenie, uszkadzanie, fałszowanie lub celowe wprowadzenie błędnych informacji.

Co grozi za cyberprzestępczość? 

Dopuszczenie się przestępstw w sieci może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi. Kary za cyberprzestępczość są zależne od rodzaju i skali przestępstwa. Obejmują sankcje o charakterze finansowym, ograniczenia wolności, a także karę pozbawienia wolności sięgającą nawet 8 lat. 

[Oszustwo komputerowe] - Art. 287. k.k. - Kodeks karny

"§ 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub wyrządzenia innej osobie szkody, bez upoważnienia, wpływa na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych lub zmienia, usuwa albo wprowadza nowy zapis danych informatycznych,podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 3. Jeżeli oszustwo popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego."

Czy można się zabezpieczyć przed cyberprzestępczością? 

Aby zabezpieczyć się przed cyberprzestępczością, należy zachować ostrożność w sieci, tworzyć skomplikowane hasła, korzystać z programów antywirusowych oraz unikać otwierania nieznanych linków. Dla firm, cyberprzestępczość stanowi poważne zagrożenie, które można zminimalizować poprzez wdrożenie odpowiednich procedur i szkoleń pracowników w zakresie radzenia sobie z ryzykiem. Należy pamiętać, że brak ostrożności pracownika może narazić firmę na straty, a menadżerowie mogą ponieść odpowiedzialność  
za zaniedbania związane z bezpieczeństwem danych.  

Kancelaria Chmielniak Adwokaci posiada doświadczenie we wdrażaniu procedur compliance w przedsiębiorstwach, które pozwalają zabezpieczyć interesy naszych klientów oraz zminimalizować ryzyko wystąpienia incydentów związanych z cyberprzestępczością.