Wyłudzenie dotacji unijnej

Nawet drobne błędy lub niedociągnięcia podczas starania się o dotację unijną mogą prowadzić do podejrzeń o próbę wyłudzenia dotacji unijnej. Organy ścigania nie zawsze dostrzegają, że istnieje znacząca różnica między błędami wynikającymi z interpretacji warunków dotacji unijnej czy też zwykłej omyłki, a celowymi działaniami mającymi na celu wyłudzenie środków finansowych z dotacji. Jeżeli starając się o dofinansowanie z funduszy unijnych nie uniknąłeś błędów, a teraz Prokurator niezasadnie twierdzi, że usiłowałeś wyłudzić dotację, to musisz wiedzieć, że masz prawo do skutecznej obrony.   

Przestępstwo oszustwa dotacyjnego z art. 297 § 1 k.k. 

Zgodnie z przepisem art. 297 § 1 k.k. kto w celu uzyskania dotacji przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne pisemne oświadczenie mające znaczenie dla przyznania dotacji popełnia przestępstwo. 
Czyn zabroniony z art. 297 § 1 k.k. ma charakter formalny. W konsekwencji dla jego popełnienia nie jest konieczne wystąpienie skutku w postaci szkody majątkowej podmiotu udzielającego dotacji. Oznacza to, że zarzut popełnienia przestępstwa oszustwa dotacyjnego nie jest uzależniony od tego, czy doszło ostatecznie do przyznania dotacji. 

Istotność przekazywanych oświadczeń oraz dokumentów a odpowiedzialność za przestępstwo z art. 297 § 1 k.k. 

Czyn zabroniony z art. 297 § 1 k.k. zawiera znamię „istotności przekazywanych oświadczeń oraz dokumentów” w celu uzyskania dofinansowania. Przedłożenie pisemnego nierzetelnego oświadczenia albo podrobionego, przerobionego, poświadczającego nieprawdę lub nierzetelnego dokumentu wypełnia zatem znamiona strony przedmiotowej czynu zabronionego z art. 297 § 1 k.k. wyłącznie w przypadku, gdy dotyczy ono okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania dotacji.  

Czy jest możliwe nieumyślne wyłudzenie dotacji? 

Przy ustaleniu czy doszło do popełnienia przestępstwa z art. 297 § 1 k.k. trzeba mieć na uwadze, że wyłudzenie dotacji jest przestępstwem umyślnym o charakterze kierunkowym (por. wyrok SN z dnia 30 sierpnia 2000 r., V KKN 267/00, OSNKW 2000, nr 9−10, poz. 85). Aby zatem zasadnie mówić o odpowiedzialności karnej sprawca musi wiedzieć, że przedkłada fałszywe lub poświadczające nieprawdę dokumenty, lub składa nierzetelne pisemne oświadczenie w celu uzyskania świadczenia. Takie ujęcie jest zgodne z istotą oszukańczych zabiegów i pozostawia bezkarnym sprawcę, który nie wiedział, że zawarte w przedłożonej przez niego dokumentacji lub oświadczeniu dane są nierzetelne.  

Co grozi za wyłudzenie dotacji unijnej? 

Za popełnienie przestępstwa określonego w przepisie art. 297 k.k. grozi kara od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.  

Wyłudzenie dotacji unijnej a przestępstwo oszustwa

Zazwyczaj oskarżonym o wyłudzenie dotacji unijnych stawiany jest dodatkowo zarzut oszustwa z art. 286 § 1 k.k. Co istotne, zastosowanie kumulatywnej kwalifikacji prawnej opartej o przepis art. 286 § 1 k.k. jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy już w chwili składania wniosku o dofinansowanie sprawca miał zamiar wykorzystać dotację w sposób niezgodny z przeznaczeniem (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 06.10.2015 r., II AKa 212/15, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23.08.2013 r., II AKa 262/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 14.12.2012 r., II AKa 324/12, KZS 2013/5, poz. 59; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 24.03.2011 r., II AKa 49/11). Brak możliwości ustalenia istnienia z góry powziętego zamiaru w tym zakresie oznacza zarazem brak możliwości kwalifikacji czynu z przepisu art. 286 § 1 k.k.