Zatrzymanie

Zatrzymanie to nagłe i stresujące wydarzenie, zarówno dla samego zatrzymanego, jak i jego rodziny. Pomimo tego stresu, zachowanie spokoju i natychmiastowe podjęcie działań są kluczowe, ponieważ w ciągu maksymalnie 72 godzin od zatrzymania zostanie podjęta decyzja, czy wasz bliski spędzi kolejne miesiące w areszcie. Choć zatrzymanie często prowadzi do tymczasowego aresztowania, to jednak nie zawsze musi tak być. 

Na czym polega zatrzymanie? 

Zatrzymanie to nagłe i przymusowe pozbawienie wolności, które zazwyczaj jest dokonywane przez policję z własnej inicjatywy lub na wniosek prokuratury. Do zatrzymania najczęściej dochodzi w miejscu zamieszkania w nieoczekiwanym momencie, często wczesnym rankiem lub późnym wieczorem. Z naszego doświadczenia wynika, że zdarzają się sytuacje, w których zatrzymania mają miejsce nawet w miejscu pracy, gdzie policja wkracza i wyprowadza taką osobę w obecności współpracowników. Następnie osoba zatrzymana zostaje przekazana właściwym organom ścigania, celem jej przesłuchania.

Czy zatrzymanie jest stosowane wobec każdego podejrzanego? 

Prawo do przymusowego zatrzymania ograniczone jest do uzasadnionych przypadków. W szczególności do zatrzymania może dojść gdy istnieje: 

• uzasadnione przypuszczenie, że osoba popełniła przestępstwo,  
• obawa przed jej ucieczką, 
• obawa przed ukrywaniem się, 
• brak możliwości ustalenia jej tożsamości.  

Nie każda osoba podejrzana o popełnienie przestępstwa zostaje zatrzymana. Zazwyczaj organy ścigania kierują do takiej osoby pisemne wezwanie z informacją o terminie i miejscu przesłuchania. O ile więc taka osoba dobrowolnie stawi się na przesłuchanie, to organy ścigania zazwyczaj nie zdecydują się na zastosowanie środków przymusu. Powinieneś jednak wiedzieć, że dobrowolne stawienie się na przesłuchanie nie zawsze uchroni Cię przed tymczasowym pozbawieniem wolności. Dlatego warto, aby w trakcie przesłuchania towarzyszył Ci doświadczony adwokat, który będzie wiedział jak zareagować w przypadku, gdy organy ścigania będą chciały podjąć dalsze kroki i zastosować areszt.  

Czym się różni zatrzymanie od aresztowania?  

Zarówno aresztowanie, jak i zatrzymanie wiążą się z przymusowym pozbawieniem wolności, dlatego często są mylone. Jednak są to różne pojęcia, a podstawowa różnica sprowadza się do znacznej różnicy w czasie pozbawienia wolności. Tymczasowe aresztowanie trwa znacznie dłużej, gdyż może trwać nawet 2 lata. Aresztowanie może nastąpić jedynie w ściśle określonych przypadkach a czas na podjęcie tej decyzji od chwili zatrzymania wynosi tylko 72 godziny.  
Z doświadczenia wiemy, że chociaż często zatrzymanie poprzedza aresztowanie, to nie zawsze musi być z nim związane. Ze względu na ograniczony czas zatrzymania, organy podejmują działania szybko, dlatego ważne jest zachowanie spokoju oraz podjęcie działań w pierwszych godzinach od zatrzymania. Decyzje podjęte w tym krótkim czasie mogą wpłynąć na to, czy osoba zatrzymana spędzi najbliższy czas w areszcie, a także na dalszy przebieg sprawy.

Jak długo może trwać zatrzymanie?  

Zatrzymanie, co do zasady, powinno trwać maksymalnie 48 godzin, w trakcie których organy ścigania muszą podjąć decyzję o uwolnieniu osoby zatrzymanej lub złożeniu wniosku do sądu o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Sąd ma obowiązek wydać postanowienie w ciągu kolejnych 24 godzin. W sumie, osoba zatrzymana może być pozbawiona wolności przez maksymalnie 72 godziny od momentu zatrzymania.  
Dlatego tak ważne jest prawidłowe odnotowanie godziny zatrzymania w protokole, aby uniknąć ewentualnego wydłużenia czasu zatrzymania. Warto pamiętać, że jeśli organy ścigania złożą wniosek np. po 10 godzinach od zatrzymania, to sąd ma tylko 24 godziny na podjęcie decyzji. Ostateczna decyzja może więc być podjęta znacznie szybciej. Dlatego tak istotne jest podjęcie działań już od pierwszych minut po zatrzymaniu.

Jakie są prawa zatrzymanego?  

Osoba zatrzymana ma prawo do natychmiastowego kontaktu z adwokatem oraz prawo do odmowy złożenia wyjaśnień. Z naszego doświadczenia wynika, że zatrzymanie często następuje w sytuacji całkowicie niespodziewanej, na którą nie da się przygotować. Osoby zatrzymane często działają pod wpływem stresu i emocji, więc złożenie wyjaśnień w takich chwili może okazać się nienajlepszym rozwiązaniem.

Dlatego warto zaczekać ze złożeniem wyjaśnień do momentu skontaktowania się z profesjonalnym prawnikiem. Należy pamiętać, że osoby zatrzymane często nie znają telefonu kontaktowego do żadnego prawnika. To jednak nie oznacza, że nie mogą liczyć na profesjonalną pomoc. Jeśli rodzina zostanie poinformowana o zatrzymaniu, może wówczas udzielić pomocy osobie zatrzymanej i skonsultować się z adwokatem, który może niezwłocznie stawić się na miejsce przesłuchania, przygotować osobę zatrzymaną do złożenia wyjaśnień oraz towarzyszyć jej w tej czynności, zapewniając wsparcie.