Jak złożyć zawiadomienie o przestępstwie? Kto może złożyć, w jakiej formie i jak wygląda procedura.
Masz podejrzenie, że doszło do przestępstwa, ale nie wiesz, czy i jak powinieneś zareagować? W tym wpisie krok po kroku wyjaśniamy, czym jest zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa, kto może (a czasem musi) je złożyć, gdzie i w jakiej formie to zrobić oraz co powinno się w nim znaleźć, by organy ścigania mogły skutecznie działać. Podpowiadamy też, jakie dowody warto dołączyć, ile trwa rozpoznanie zawiadomienia i jakie ryzyko niesie fałszywe zawiadomienie.
Spis treści:
- Czym jest zawiadomienie o przestępstwie i kiedy należy je złożyć?
- Kto może złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?
- Gdzie złożyć zawiadomienie o przestępstwie?
- Jak złożyć zawiadomienie o przestępstwie? Forma pisemna i ustna.
- Co powinno zawierać zawiadomienie o przestępstwie? Kluczowe elementy.
- Jakie dowody warto dołączyć do zawiadomienia?
- Ile trwa rozpoznanie zawiadomienia o przestępstwie?
- Jakie są konsekwencje złożenia fałszywego zawiadomienia o przestępstwie?
- Jak kancelaria Chmielniak Adwokaci może pomóc w sporządzeniu zawiadomienia o przestępstwie?
1. Czym jest zawiadomienie o przestępstwie i kiedy należy je złożyć?
Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa to formalna informacja do organów ściągania o podejrzeniu popełnienia czynu zabronionego. Zawiadomienie takie należy złożyć w sytuacji, gdy posiadamy wiarygodne informacje o zdarzeniu, które może wyczerpywać znamiona przestępstwa.
2. Kto może złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?
Pytanie, kto może złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, pojawia się bardzo często. Nie jest to wyłącznie prawo osoby pokrzywdzonej, gdyż każdy, kto dowie się o czynie ściganym z urzędu, ma społeczny obowiązek poinformować o tym organy ścigania. Obok tego obowiązku istnieje również prawny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie, wynikający z art. 240 kodeksu karnego.
Przepis ten przewiduje odpowiedzialność karną dla osób, które pomimo posiadania wiarygodnej wiadomości o przygotowaniu, usiłowaniu lub dokonaniu najpoważniejszych przestępstw, m.in. takich jak zabójstwo, ciężki uszczerbek na zdrowiu, zgwałcenie w typie kwalifikowanym czy przestępstwa o charakterze terrorystycznym, a mimo to nie zawiadomią niezwłocznie organów ścigania.
W takiej sytuacji grozi kara pozbawienia wolności do lat trzech. W praktyce oznacza to, że zarówno osoba prywatna, jak i instytucja może złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa, a w niektórych przypadkach zaniechanie takiego działania może być traktowane, jako przestępstwo.
3. Gdzie złożyć zawiadomienie o przestępstwie?
Jeśli zastanawiasz się, gdzie złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, masz kilka możliwości. Ustne zgłoszenie przyjmie każdy komisariat policji. Jeśli natomiast wolisz zawiadomić o przestępstwie w formie pisemnej to dokument taki możesz przesłać pocztą do właściwej prokuratury albo złożyć bezpośrednio w jej biurze podawczym.
4. Jak złożyć zawiadomienie o przestępstwie? Forma pisemna i ustna.
Złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa może nastąpić zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej, więc wybór formy zależy preferencji osoby zgłaszającej oraz od okoliczności sprawy. W przypadku zgłoszenia ustnego, wystarczy udać się na najbliższy komisariat policji, gdzie funkcjonariusz sporządzi protokół z przyjęcia zawiadomienia oraz przesłuchania w charakterze świadka. Co istotne, jeśli nawet nie będzie to jednostka właściwa z uwagi na miejsce popełnienia przestępstwa, przekaże ona sprawę zgodnie z właściwością. Alternatywą dla powyższego jest forma pisemna. Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa można bowiem sporządzić samodzielnie bądź korzystając z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.
Warto wspomnieć, że przykładowy wzór zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa można pobrać chociażby ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości. Niezależnie jednak od wybranej drogi, warto zadbać o precyzję i kompletność informacji, gdyż to one stanowią punkt wyjścia dla dalszych działań organów ścigania. Warto również wiedzieć, że zawiadomienie o popełnienia przestępstwa można również złożyć anonimowo. Takie anonimowe zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa to wyjście naprzeciw osobom które, z obawy przed ujawnieniem swoich danych, powstrzymują się od działania. Należy jednak pamiętać, że zanim organy ścigania podejmą decyzję o wszczęciu postępowania ze zgłoszenia anonimowego, muszą najpierw zweryfikować wskazane w nim okoliczności.
5. Co powinno zawierać zawiadomienie o przestępstwie? Kluczowe elementy.
Wielu pokrzywdzonych przestępstwem często zadaje pytanie: jak napisać zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, by miało ono realną szansę na uruchomienie działań ze strony organów ścigania. Z formalnego punktu widzenia, zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa powinno spełniać wymogi pisma procesowego, o których mowa w art. 119 § 1 k.p.k.
W praktyce oznacza to, że dokument musi zawierać wskazanie właściwego organu do którego jest kierowany, dane osoby składającej zawiadomienie (umożliwiające kontakt), a także jej podpis. Jednak to nie tylko forma ma znaczenie, ale przede wszystkim istotna jest jego treść. W zgłoszeniu warto szczegółowo opisać zdarzenie, które według zawiadamiającego nosi znamiona czynu zabronionego.
Warto też wskazać sprawcę (oczywiście o ile jest znany), miejsce, czas, sposób działania sprawcy oraz skutki incydentu. Im więcej konkretnych informacji uda się zawrzeć, tym łatwiej będzie organom ścigania ocenić zasadność wszczęcia postępowania i podjąć odpowiednie kroki.
6. Jakie dowody warto dołączyć do zawiadomienia?
Dobór właściwych dowodów dołączanych do zawiadomienia o przestępstwie ma znaczenie dla tego, czy postępowanie przygotowawcze zostanie skutecznie wszczęte. W praktyce wszystko zależy od rodzaju czynu zabronionego, gdyż to on wyznacza, jakie materiały dowodowe będą najbardziej adekwatne. Przykładowo, jeśli mamy do czynienia z przestępstwami zarejestrowanymi w formie audiowizualnej, takimi jak chociażby kradzież, zniszczenie mienia czy przemoc fizyczna, nie sposób przecenić wartości nagrań z monitoringu, telefonu czy innych urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk.
W przypadku przestępstw przeciwko zdrowiu, pomocne będzie posiadanie dokumentacji medycznej, tj. obdukcji lekarskiej, zaświadczeń o doznanych obrażeniach czy innych materiałów potwierdzających skutki zdarzenia, w tym zdjęć, na których będą widoczne doznane obrażenia ciała. Każda sprawa to osobna historia, a dobór dowodów powinien być przemyślany i dostosowany do jej specyfiki.
7. Ile trwa rozpoznanie zawiadomienia o przestępstwie?
Czas rozpoznania zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa nie jest pozostawiony uznaniu organów ścigania, gdyż ustawodawca wyraźnie wskazał, że decyzja o wszczęciu lub odmowie wszczęcia postępowania powinna zostać podjęta „niezwłocznie”. W praktyce oznacza to, że jeśli nie ma potrzeby przeprowadzania dodatkowych czynności sprawdzających, decyzja w tym przedmiocie może zapaść bardzo szybko. Gdy jednak zachodzi konieczność weryfikacji zgłoszenia, organy mają na to maksymalnie 30 dni. W tym okresie mogą zostać przeprowadzone czynności, mające na celu ocenę zasadności wszczęcia śledztwa.
8. Jakie są konsekwencje złożenia fałszywego zawiadomienia o przestępstwie?
Złożenie zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa wiąże się z uruchomieniem mechanizmów państwa, dlatego musi być traktowane z należytą powagą. Jeśli jednak ktoś świadomie zgłasza zdarzenie, które nigdy nie miało miejsca, musi liczyć się z konsekwencjami prawnymi. W zależności od rodzaju nadużycia, ustawodawca przewiduje różne sankcje. Fałszywe oskarżenie innej osoby przed organem ścigania może skutkować karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do nawet 5 lat (art. 234 k.k.).
Takie samo zagrożenie jest przewidziane za fabrykowanie dowodów bądź podjęcie innych podstępnych działań mających na celu skierowanie ścigania przeciwko danej osobie (art. 235 k.k.). Z kolei samo fałszywe zawiadomienie o przestępstwie, czyli zgłoszenie czynu, o którym zgłaszający wie, że nie został popełniony, zagrożone jest grzywną, ograniczeniem wolności lub karą pozbawienia wolności do lat 2 (art. 238 k.k.). Warto więc pamiętać, że zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa to nie miejsce na domysły, lecz jest to dokument, który może mieć realne skutki dla innych osób.
9. Jak kancelaria Chmielniak Adwokaci może pomóc w sporządzeniu zawiadomienia o przestępstwie?
Złożenie zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa to nie tylko kwestia formalna, lecz jest to decyzja, która może mieć daleko idące skutki prawne, dlatego tak ważne jest, by już na samym początku mieć wsparcie kogoś, kto zna procedury i potrafi ocenić, czy dane zdarzenie rzeczywiście wypełnia znamiona czynu zabronionego. Kancelaria Chmielniak Adwokaci oferuje kompleksową pomoc począwszy od analizy prawnej sytuacji, aż po przygotowanie treści zawiadomienia. Jeśli klient decyduje się na zawiadomienie do prokuratury o popełnieniu przestępstwa, pomagamy w jego sporządzeniu, dbając o to, by dokument był precyzyjny, rzeczowy i zgodny z wymogami procedury karnej.
Reprezentujemy również naszych klientów podczas składania ustnego zawiadomienia na komisariacie, czuwając nad prawidłowym przebiegiem czynności i treścią sporządzanego protokołu. Jesteśmy do dyspozycji także w toku dalszego postępowania, które może zostać wszczęte w wyniku złożonego zawiadomienia. Naszym celem jest nie tylko skuteczność, ale też zapewnienie klientowi poczucia bezpieczeństwa i spokoju w sytuacjach, które często bywają trudne emocjonalnie.
